انبار سردخانه برای هر شرکتی که با کالاهای ذخیره شده در دمای کنترل شده کار می کند، یک اولویت محسوب می شود، برای مثال صنایع غذایی، دارویی و شیمیایی. این سازمان ها باید تضمین کنند که فرایند های جایجایی، نگهداری، انبارش و توزیع محصولشان، دقیقاً در دمای صحیح انجام می پذیرد. این بدین دلیل است که شکستن زنجیره سرما می تواند به مشکلات بزرگی منتهی شود، مانند خرابی زود هنگام اقلام، از دست دادن خواص مؤثر و یا تکثیر باکتری ها و میکروارگانیزم های مضر برای انسان.
انبار سردخانه چیست؟
انبار سردخانه نگهداری کالا در دمای پایین را تضمین می کند. مواد غذایی مانند لبنیات، گوشت، میوه و سبزیجات و نیز داروها و برخی لوازم آرایشی لازم است درانبارهای منجمد یا سردخانه ها جهت حفظ خواص آنها، نگهداری شوند.
مطالعه ای توسط Grand View Research تخمین می زند که تا سال 2028 بازار زنجیره سرما، بازدهی معادل 628 میلیارد دلار خواهد داشت و نرخ رشد سالانه ترکیبی آن برابر %14.8 تا آن سال خواهد بود.
انبار سردخانه نیاز به تأسیسات لجستیکی منطبق بر الزامات اساسی آن حوزه کسب و کار دارد. سیستم های انبارش سردخانه باید سازه هایی باشند که برای کار در محیط های سرد طراحی می شوند و پوشش آنها بر شرایط دمایی سردخانه انطباق داشته باشد و یا اجزاء سیستم با فولاد ضد زنگ تولید شده باشند.
در سردخانه ها دو عنصر عمده نقش بازی می کنند: خود انبار و تجهیزات درون آن، مانند سیستم های انبارش. گزینه سومی وجود دارد که این دو را ترکیب می کند- سیستم خودسوله (Rack-Supported Building) که سیستم های انبارش بخشی از سازه یکپارچه انبار هستند.
انبارهای سردخانه با در نظر گرفتن دما، کلاً به دو دسته تقسیم می شوند:
- یخچالی، با دمای کنترل شده از 0⁰C تا 10⁰C
- منجمد، با دمای کنترل شده از -30⁰C تا 0⁰C
که از هر یک به منظور خاصی استفاده می شود. انتخاب هریک از آنها (انبار منجمد یا سردخانه) مبتنی است بر نوع محصولاتی که باید ذخیره شوند.
چالش های سردخانه و راه حل های آن
نگهداری کالاها در شرایط سردخانه ای درانبار، چالش هایی را به همراه دارد که آشنایی با آنها لازم است، ازجمله:
- با توجه به نرخ انرژی مورد نیاز برای تأمین سرمایش، انبارش سردخانه ای گزینه گران تری از انبارش در دمای محیط است.
- نحوه کار اپراتورها در دماهای زیر صفر.
- نحوه ثابت نگهداشتن دما، نه فقط هنگام انبارش بلکه در نقاط دریافت یا ارسال اقلام.
با انتخاب دقیق تجهیزات مانند سیستم انبارش و نقاله ها که استفاده از فضا را با حصول اطمینان از ساده سازی کار، بهینه می سازند، می توان بر بسیاری از این چالش ها غلبه یافت. اتوماسیون و نیمه اتوماسیون نیز از تماس نیروی انسانی با دمای پایین برای مدت زیاد جلوگیری می کنند و هزینه ها را کاهش می دهند.
سیستم های انبارش مناسب برای سردخانه ها
انتخاب مناسب سیستم های انبارش به درستی طراحی شده، باید به گونه ای انجام پذیرد که:
- به طور خاص برای هدف موردنظر انتخاب شده باشند (برای مثال ذخیره سازی FIFO بارهای واحد پالتی)؛
- براساس استانداردها و مشخصات معین و متناسب، طراحی و نصب شده باشند؛
- به طور منظم بازرسی و نگهداری شوند؛
- آشکارا نشان دهنده حداکثر ارتفاع و ظرفیت مجاز (Kg) باشند؛
- دارای حدود مناسب حفاظت در برابر تصادم، برای جلوگیری از آسیب ناشی از تراک ها و ریزش احتمالی سازه، باشند (برای مثال موانع، حفاظ ها)؛
- دارای ویژگی های طراحی باشند که جای گذاری ساده و انبارش ایمن بارهای واحد را فراهم کنند؛
- به گونه ای طراحی و نصب شود که مانع ازعملکرد مؤثر آب فشان های روی سقف یا سایر سیستم های آتش نشانی نشوند یا آنها را محدود نسازند.
راه حل متداول انبارش سردخانه سیستم انبارش پالت راک متحرک است، که فضای کف را با داشتن تنها یک راهروی عملیاتی، حداکثر می سازد. با این سیستم می توان حدود %45 در فضا نسبت به پالت راک عادی صرفه جویی کرد یا ظرفیت ذخیره سازی در فضای یکسان را تا 90% افزایش داد.
گزینه دیگر سیستم انبارش خود راهرو است (انبارش متراکم)، که با استفاده کارآمدتر از فضا تا 90%، اجازه می دهد مقادیر بزرگی از کالاها ذخیره سازی شوند. این سیستم برای انبارهای منجمد و سرد ایده آل است.
تمرکز زیاد بر پایداری بدین معنی است که سرمایه گذاری روزافزونی در توسعه وسائل حمل با هدایت خودکار AGVs در شرایط سردخانه ای می شود تا انبارها در حد امکان کارآمد و بهره ور شوند.
انتخاب یک سیستم شاتل راک، نیروی انسانی و نیاز به لیفت تراک ها را کاهش می دهد و برای انبارهایی با سطوح واحد انباری کم (low SKU)، که نیاز به سیستم انبارش کارآمد و ضمناً جمع و جور دارند، بسیار مناسب است.
برای انبارهایی با گردش محصول بالا، سیستم انبارش خودجریان (Pallet flow Racking) اجازه دسترسی سریع به بارهای واحد تحت نظام FIFO را با صرفه جویی 60% در فضا، می دهد.
چیدمان (جانمایی) انبار سردخانه
راهرو ها
- دارای روشنایی کافی و به خوبی طراحی شده؛
- دارای نواحی طراحی شده و مجزای تردد تراک ها و نفرات؛
- به اندازه کافی عریض برای چرخش تراک مورد استفاده جهت گذاشت و برداشت بار؛
- حذف تقاطع نفرات و تراک ها (نبش های کور) در انتهای راهروها.
محوطه جمع آوری محموله (staging area)
جانمایی محوطه های جمع آوری محموله ها که به خوبی طراحی می شوند، شامل موارد زیر هستند:
- تمام درگاه ها میان این محوطه ها، تراک های یخچال دار، سردخانه و انبار انجماد به منظور جلوگیری از برفک زدن یا تشکیل یخ روی دیوارها و کف، طراحی شده اند؛
- فضای کافی برای رسیدگی به محموله های بزرگ و جریان و بارِ کاری زیاد؛
- ناحیه های نگهداری با علائم مشخص و به شدت حفاظت شده؛
- تعیین واضح و حفاظت از مسیر های حرکت افراد پیاده (برای مثال ریل های محافظ یا موانع فیزیکی)
هم سطح کننده ها و سطح شیب دار بارگذاری
ناحیه های به خوبی طراحی شده بارانداز با هم سطح کننده ها و سطوح شیب دار بارگذاری که:
- برای هدف مورد نظر مناسبند و به طور منظم بازرسی و نگهداری می شوند.
- دارای اندازه، ظرفیت سازه ای کافی هستند و برای امکان استفاده انواع وسائل مکانیکی جهت بارگذاری و تخلیه کامیون ها، قابل تنظیم می باشند.
- سطح یکسان و ایمن برای دسترسی به پشت کامیون ها ایجاد می کنند.
شرایط بهینه کف انبار سردخانه
کف انبار سردخانه که از دال بتنی طراحی و ساخته شده، دارای ویژگی های زیر باید باشد:
- کف صلب، تراز و هموار، فاقد ترک یا آسیب دیدگی
- کف پس از اجرا تنش گیری شده باشد که نیاز به درز حرکت را به حداقل می رساند
- دارای عایق کافی و مناسب درزیر دال برای جلوگیری از یخ بستن
- آب بندی شده برای جلوگیری یا به حداقل رساندن گرد و غبار بتن
- دارای درزهای محافظت شده با نبشی های فولادی
عوامل مؤثر دیگر درعملکرد انبار سردخانه
- تأمین لباس کار مناسب برای اپراتورهای انبار جهت حفاظت در برابر سرما
- دستگاه های رفع رطوبت محیط برای جلوگیری از یخ زدگی
- سیستم های پرده هوایی (air lock) و تناوب زمانی باز شدن درها برای جلوگیری از فرار سرما یا ایجاد یخ زدگی
- تهویه هوای مناسب جهت تثبیت دما و کمک به جلوگیری از یخ زدگی و برفک
- حفظ نظافت محیط انبار به منظور جلوگیری از توزیع میکروارگانیزم ها که می توانند به محصولات ذخیره شده آسیب برسانند
انبار سردخانه: توجه به جزییات
نیاز به لجستیک روزبه روز افزایش می یابد، و این امر در مورد کسب و کارهای درگیر با محصولات سرد و منجمد، بیشتر صدق می کند. سردخانه ها و انبارهای منجمد، جهت جلوگیری از قطع زنجیره سرما تا ژرف ترین جزییات بررسی و طراحی می شوند.
برای دست یافتن به راه حل های انبارداری و مدیریتی که بهره وری انرژی را افزایش دهد، کنترل کامل کالاها را مقدور سازد، و انبارش و سایر عملیات برداشت و انتخاب بار را سرعت بخشد، بهترین کار بهره گیری از مشاوره و اجرای حرفه ای و کارشناسی است. در دژپاد، ما دارای تجربه و دانش کافی در طراحی و تجهیز انبارها با دمای کنترل شده برای صنایع غذایی و داروسازی و مراکز توزیع هستیم. با ما در تماس باشید، ما به شما نحوه بهینه سازی انبار سردخانه در کسب و کارتان را نشان خواهیم داد.
منابع
Safe operation of cold storage facilities (edition No.1: June 2008
DEXION
MECALUX
